‘In de financieel-economische keuzes van de politieke partijen is weinig oog voor het toekomstig verdienvermogen en het vergroten van de welvaart van alle Nederlanders. Dat valt op te maken uit de doorrekeningen van het Centraal Plan Bureau.
Zonder aanvullend beleid blijft de economische groei in de verschillende verkiezingsprogramma’s gemiddeld op een magere één procent steken. Ook wordt duidelijk dat de meeste partijen ervoor kiezen de lasten voor bedrijven verder te verhogen.’ Dat zeggen VNO-NCW en MKB-Nederland in een eerste reactie op de doorrekening van de verschillende verkiezingsprogramma’s Keuzes in Kaart 2025-2028.
De doorrekening van het CPB is een belangrijk instrument om de verschillende partijprogramma’s langs de meetlat te leggen en het is goed om te zien dat 10 partijen ervoor hebben gekozen om hun programma’s te laten doorrekenen. Ook geeft dit handvatten om straks bij de formatie maatregelen goed op zijn merites te kunnen beoordelen.
Extra lastenverzwaringen
Kijkend naar de verschillende programma’s is het positief dat partijen ervoor kiezen om de staatsschuld niet verder te laten oplopen en de overheid zijn boekhouding op orde heeft. Wel kiezen partijen ervoor om de overheidsfinanciën vooral te verbeteren door de lasten te verhogen. Weinigen kiezen voor bezuinigingen. De overheidsuitgaven stijgen – mede door vergrijzing – al ‘vanzelf’ de komende jaren met 40 miljard en de collectieve lasten met 7 miljard. Om deze kosten te dekken kiezen de meeste partijen ervoor om de lasten voor burgers én bedrijven verder te verhogen.
Meer werken, loont (nog) minder
Volgens het CPB nemen veel partijen maatregelen die werken financieel minder aantrekkelijk maken. Zo gaan bij vrijwel alle partijen uitkeringsgerechtigden er méér op vooruit dan werkenden. En dat is opmerkelijk, omdat juist voor effectieve armoedebestrijding het van belang is dat (meer) werken, meer loont en dat mensen zich ‘uit de armoede kunnen werken’.
Belang kenniseconomie
Opvallend zijn verder de bezuinigingen op de kenniseconomie die partijen doorvoeren. Zo doen diverse partijen voorstellen zoals het snijden in of zelfs schrappen van het nationaal Groeifonds en/of de innovatiebox. ‘Dit is zorgelijk omdat juist voor een hoogwaardige economie investeringen in kennis en innovatie cruciaal zijn’, aldus de ondernemingsorganisaties. Ook hebben veel andere landen maatregelen als de innovatiebox of de 30%-regeling gekopieerd van ons land, juist omdat het goede instrumenten zijn.
Eerst verdienen om te kunnen verdelen
‘Kennis is de grondstof voor onze toekomstige economie en door daarop te bezuinigen, ondertussen de lasten verder te verhogen én werken minder te aantrekkelijk te maken, komen onze verdiensten op termijn in de knoei. Terwijl we het eerst moeten verdienen om te kunnen verdelen om bijvoorbeeld onze agenten, zorgpersoneel en leraren te kunnen betalen.’
Investeren in defensie goede zaak
Verder blijkt uit de CPB doorrekening dat alle partijen extra investeren in defensie. Dat is belangrijk in deze onzekere geopolitieke omstandigheden.
